Journey’s End

Alessandro Fongaro’s ‘Hunters in the Snow’ Premiere at Cinerama – 27 June 2024

Klik hier voor de Engelse (originele versie) van deze post.

Het verkeer raast voorbij op de West Blaak. Wat ooit een toekomstvisie van Rotterdam was, is nu rustig gebalsemd in beton en asfalt. Niets nieuws te zien hier, gewoon het dagelijkse leven in de grijze stad. Maar kijk goed. De gigantische ingang van Cinerama vertoont tekenen van activiteit die je normaal niet zou associëren met een alledaagse filmvertoning. De kenners zullen je vertellen dat vanavond de première is van Alessandro Fongaro’s score, ‘Hunters in the Snow’; een audiovisueel spektakel en het resultaat van maanden van plannen en creatief werk. Het is een grote gebeurtenis voor Fongaro; hij, en een reeks zorgvuldig geselecteerde muzikanten, zullen een nieuwe visie tot leven brengen. Voor nu blijven de mensen cool, op de goedgekeurde Rotterdamse manier. Een mix van muzikanten, organisatoren en publiek dwaalt rond, starend in de ruimte of naar het scherm van een smartphone; sommigen zitten aan schraagtafels, spelen met hun drankjes en zeggen weinig.

Binnen. Terwijl ik naar voren stap, alsof hij mijn weg naar de grote zaal wil versperren, wijst de gastheer bij de deur naar een halfronde nis achter me. “Kijk eerst naar de foto’s voordat je naar binnen gaat, ze zijn goed!” Dat is een bevel. Ze zijn inderdaad goed; een reeks uitvergrote zwart-witfoto’s die stadsgezichten tonen, vaak met willekeurige, vage momenten van menselijke bewegingen ertegenover; allemaal vastgelegd in een flits van een moment. Deze worden gecontrasteerd door andere beelden die solide, onverstoorbare rotswanden of onbeweeglijke delen van een bergdalbodem tonen. De lucht dringt overal binnen, op verschillende manieren, zichtbaar en onzichtbaar. De lucht is de sleutel—die zijn twee huizen verbindt: Noord-Italië en Rotterdam. Dit is Alessandro Fongaro’s interpretatie van Breughel de Oudere’s beeld van het jachtgezelschap dat terugkeert naar hun dorp, een beeld dat ook wordt gevormd door de weergave van de lucht. Fongaro en Breughel’s beelden vragen, wat betekent het idee van thuis voor ons? En hoe, of wanneer, zullen we ontdekken wat het betekent?

De grote zaal van Cinerama heeft het zelfvoldane gevoel van wederopbouwprestatie. De plek weet dat ze er goed uitziet. Het enorme scherm en het brede podium lijken te zitten, peinzend, en dagen de instrumenten die erop zijn verzameld uit om hun best te doen, of anders.

Daar gaan we. Een van de foto’s in de foyer verschijnt in gigantische vorm op het scherm. Twee figuren naderen het podium. Eén begint te lezen vanaf een lessenaar; “Spanning brengt beweging,” zegt Carmen van Mulier. Alessandro Fongaro staat achter zijn contrabas en masseert de snaren in een voorbereidend ritueel. De andere muzikanten voegen zich nu bij hem: drie violisten—George Dumitriu, Yanna Pelser, Pablo Rodriguez—cellist Thomas van Geelen, saxofonist Nicolò Ricci, en toetsenist Marta Warelis zijn er om licht en schaduw te bieden, en drummer Jim Black om een emotioneel kader te creëren waar nodig.

De muziek onthult zich in een reeks bewegingen, die ook een verandering van beeld signaleren. Het is niet iets dat we meteen voelen, en er zijn geen concrete, gedefinieerde markers met de beelden op het gigantische scherm, maar er is een groeiend gevoel dat de muziek de lichamelijkheid weerspiegelt die ermee geassocieerd wordt. Na verloop van tijd realiseer je je dat het werk vordert als een reis; het is alsof je met Fongaro over de grond loopt door de plaatsen waar hij heeft gewoond.

Soms kiezen de violen, bas en cello hun weg over het oppervlak van de score; de rijke atonaliteit van geplukte en geschraapte snaren zou een klimmer kunnen beschrijven die naar voetsteunen zoekt in de rotswand (van de muziek), en in deze vroege passages brengt spanning inderdaad beweging.

Op andere momenten tuimelt de muziek door de secties die worden ondersteund door een stadsgezicht; gedachten aan verkeer en de drukte van mensen irrigeren sommige scènes terwijl Marta Warelis en Nicolò Ricci warme, golvende patronen creëren, terwijl Fongaro’s bas zich ertussen weeft en kronkelt.

Gedurende het geheel roept Jim Black weerpatronen van tempo en ritme op die boven de muziek zweven. Zijn spel heeft een gespannen kwaliteit, en het voelt alsof hij de contouren van de beelden met een houtskoolstok op papier volgt, op zoek naar waar hij gewicht en vorm aan het verhaal moet geven.

Op een gegeven moment eindigt het; het publiek, verzadigd en nog steeds bezig de duizelingwekkende reeks muziek te verwerken die het heeft moeten verteren, staat op en applaudisseert. Er is geen echt climactisch “eindmoment”, maar eerder de indruk dat, zoals bij alle reizen, het plezier onderweg was, niet in de bestemming.

Journalist Richard Foster schrijft een blog voor geselecteerde optredens bij North Sea Round Town 2024. Foster schrijft regelmatig voor The Quietus en Louder than War en heeft geschreven voor Vice (Noisey) en The Wire onder andere.

Foto’s door Maarten Laupman

.