BLOGPOST #1: Op de beat – met Alessandro Fongaro

Door: Richard Foster
Klik hier voor de Engelse (originele versie) van deze post.

Stel je voor: een zonnige avond in juni verlicht een oude boerderij omringd door velden, tussen Rotterdam en Delft. Teruggetrokken in echte Nederlandse stijl, kijken de gebouwen uit op een aangrenzende weg die hen scheidt van de Schie. Er is één busdienst met een bus heen en weer.

Dan loop je het boerderijpad af naar een mild idyllisch tafereel met een uitgesproken Eenentwintig-eeuwse sfeer. Geen echte schoonheid zonder verval… De gebouwen zijn onderwerp van smaakvolle renovatie. Signifiers zijn overal. Er staat een vintage Peugeot geparkeerd achter de pop-up bar in een schuur. In de boerderij zelf hangen kroonluchters aan de balken. In de buurt vertellen borden ons om zuinig te zijn met watergebruik. Zachte herinneringen aan een werkend verleden, stedelijke dromen en een duurzame toekomst. Buiten, rondlopend rond de luifel van het tijdelijke podium, zien we een publiek gekleed in linnen, sjaals en dure sportkleding. De zang van tjiftjaffen, winterkoninkjes en vinkjes explodeert met tussenpozen uit de bomen, onopgemerkt. Er worden smaakvolle hapjes aangeboden en vriendelijke honden snuffelen rond de verschillende groepjes. Stadsbewoners op het platteland.

Naast mij staat Alessandro Fongaro, die zijn bierflesje bij de hals vastklemt en van het ene op het andere been schuift. Hij wil beginnen. Drie dagen werk, hier, in Boerderij Driebergen met zijn co-creatieven Carmen van Mulier en Jelle Roozenburg. Het geluid is klaar om benen te krijgen en naar buiten te gaan, maar er zijn openingsspeeches om te houden en geluidsniveaus om te controleren. Alessandro vertelt me dat het een volle drie dagen zijn geweest, een driehoofdige onderhandeling over “hoe een proces een performance kan worden.” Een eclectische tijd ook; geluiden en gesprekken werden opgenomen en teksten uitgeprobeerd en gekozen. Dostojevski, Plath, Pavesse. Alles wat voorhanden was, eigenlijk. Carmen loopt rond, knikkend naar mensen, zichzelf in het moment brengend, misschien het juiste psychische kanaal vindend om de herinnering aan al dat werk in veertig minuten uit te drukken. Jelle maakt droge grappen over waarom kabels plotseling kunnen stoppen met werken op zijn analoge synth. Een oud verhaal, dat wordt verteld om onregelmatigheden tijdens de performance voor te zijn . Ik heb het eerder gehoord.

Eindelijk nemen ze posities in achter een lange tafel onder de luifel: van links naar rechts, een analoge synth en mixer met kabels, een bandrecorder, een Korg en andere elektronische bricolage. Bas en elektrische gitaar leunen op koffers. Plotseling is er geluid, lawaai. We horen een opgenomen gesprek, dat een herinnering relateert aan actie, beslissing, het herhaalt. Een herinnering aan onzekerheid: “wat wordt het einde van deze performance?”

We beginnen ons een weg te banen door de muziek. De geluiden, een diepe rijke mix van elektronische deeltjes, verenigen net buiten onze zintuiglijke barrière. Het proberen dit te plaatsen is als het kijken naar enorme plantages zeewier onder het oceaanoppervlak. Het is het beste om het gewoon te accepteren en te doen wat Joan Didion ooit schreef: vertrouw op de getijden. Jelle speelt een deuntje of twee op zijn gitaar dat deze oude ziel nu en dan aan Vini Reilly doet denken. Misschien is het de manier waarop zijn hand langs de toets glijdt. Alessandro speelt vanavond elektronische basgitaar. Soms sluit hij zijn ogen, alsof hij door drie dagen herinneringen voelt, de enige gids de vier snaren en de hals van de bas. Carmen declameert teksten en zingt een melodielijn of twee, duidelijk, maar eerst zachtjes, inhoud toevoegend waar nodig.

Actie: Carmen loopt naar achter het podium en verschijnt weer, haar zwarte outfit verwisseld voor een grijs pak en hoed en een trillende gang: cholerisch van karakter, een sinistere variant op Chaplins clowneske. Ze staat tegenover het publiek en spuwt woorden van een tekst naar ons, ondersteund door een geluid dat door geheugenholen glipt, fragmenten van de Cosmic Jokers terugbrengend, of de vluchtigste geur van de stoofpotten gekookt op Pangea of Agharta. Het is veel om te verwerken. Carmen verbreekt de betovering door op play te drukken op een oude bandrecorder. De drie lopen weg, links van het podium. Was dat het? We zijn niet zeker. Er zijn te veel verrassingen geweest om deze avond te doorgronden.

Na het optreden loungen we rond, de zwoele avondstralen kunnen de kilte die van de Schie komt niet verdrijven. Wat hebben we gezien? Kun je je herinneren wat je niet hebt ervaren?

Journalist Richard Foster schrijft een blog voor geselecteerde optredens bij North Sea Round Town 2024. Richard schrijft regelmatig voor The Quietus en Louder than War en heeft geschreven voor Vice (Noisey) en The Wire onder andere.

Fotografie: Eric van Nieuwland

Photo Eric van Nieuwland